Msza Josquina des Prés z „Kodeksu Occo” zabrzmiała w katedrze siedleckiej

Prowadzony przez nasze stowarzyszenie projekt „Kodeks Occo” nie skończył się wraz z nagraniem Mszy Pange lingua Josquina des Prés w Amsterdamie w marcu ub.r. Założony w celu jego realizacji chór „Ex Tempore” kierowany przez wybitnego francuskiego muzykologa, organistę, chórmistrza i śpiewaka Marcela Pérèsa mimo pandemii kontynuuje pracę. Najnowsze wykonanie odbyło się w czwartek 25 listopada w katedrze siedleckiej w ramach Dni Muzyki Kościelnej w diecezji siedleckiej. Szczególną okazją do uwzględnienia Mszy Josquina des Prés w programie Dni Muzyki jest przypadające w bieżącym roku pięćsetlecie śmierci tego wybitnego kompozytora frankoflamandzkiego. Jego muzyka zabrzmiała tak, jak miała być pierwotnie wykonywana, to znaczy w kontekście liturgicznym, podczas celebrowania Mszy świętej.

– Była to msza wotywna o Najświętszym Sakramencie, sprawowana według formularza z uroczystości Bożego Ciała, czyli tzw. Msza „Cibavit”, od pierwszego słowa antyfony introitu – wyjaśnia ks. prof. Piotr Paćkowski, rektor seminarium duchownego w Siedlcach. – Dawniej w każdy czwartek seminarium siedleckie (ale to był powszechny zwyczaj w całym Kościele) uczestniczyło w mszy „Cibavit” jako we mszy w intencji kapłanów i o powołania kapłańskie. Obecnie, z racji położenia seminarium poza miastem uczestniczymy w tej mszy w każdy pierwszy czwartek miesiąca. Ale nawet jeśli nie jedziemy do katedry, to w każdy czwartek odprawiamy Mszę „Cibavit” w seminarium, jeśli tylko nie ma wówczas innych świąt i wspomnień obowiązkowych.

Msza Pange lingua Josquina des Prés zawiera tylko części stałe (ordinarium) Mszy świętej, ale Marcel Pérès tak zestawił program oparty na Kodeksie Occo (przypomnijmy, że ten XVI-wieczny rękopis pochodzi z dawnego sanktuarium Cudu Eucharystycznego w Amsterdamie i zawiera utwory przeznaczone do kultu eucharystycznego), że obejmuje on całość utworów składających się na Mszę o Najświętszym Sakramencie. Chór mógł więc wykonać wszystkie śpiewy potrzebne na tej Mszy. Introit „Cibavit” jest anonimowego autorstwa i zachował się tylko w Kodeksie Occo. W wykonaniu chóru „Ex Tempore” można go wysłuchać tutaj.

We Mszy św. uczestniczyli klerycy seminarium siedleckiego, kilku kapłanów-koncelebransów oraz liczna grupa wiernych. Przed jej rozpoczęciem główny celebrans, ks. rektor Piotr Paćkowski, przedstawił zebranym historię Cudu Amsterdamskiego i jego sanktuarium, a na zakończenie Marcel Pérès wykonał improwizację organową. Msza ta była odprawiana w intencji o zdrowie dla Roberta Pożarskiego, wybitnego śpiewaka i kantora gregoriańskiego, znawcy dawnej muzyki liturgicznej niezwykle zasłużonego dla odkrywania i zachowywania dziedzictwa muzycznego Kościoła w Polsce. Zarówno ks. rektor Paćkowski, z wykształcenia muzykolog, jak i Marcel Pérès oraz większość śpiewaków chóru „Ex Tempore” od wielu lat z nim współpracowała i się przyjaźniła. Niestety – z naszego ludzkiego punktu widzenia – Bóg miał inne plany; 29 listopada Robert Pożarski zmarł. O jego zasługach można przeczytać w tekście Katolickiej Agencji Informacyjnej.

Dzięki uprzejmości kustosz Muzeum Diecezjalnego w Siedlcach członkowie chóru mogli obejrzeć jedyny przechowywany w Polsce obraz El Greco, Ekstaza świętego Franciszka. Piękno i mistyczna moc tego arcydzieła pociągnęły śpiewaków do spontanicznego wykonania kolejnego śpiewu z Kodeksu Occo, O salutaris hostia.

Obecnie chór „Ex Tempore” pod kierunkiem Marcela Pérèsa pracuje nad kolejnymi programami: Mszą requiem Antoine de Févina, zwanego także Divitisem, również z „Kodeksu Occo”, oraz muzyką z tzw. szkoły Notre Dame, powstałą przy paryskiej katedrze Notre Dame.

Poniżej prezentujemy galerię zdjęć z występu w katedrze siedleckiej. Ich autorem jest p. Piotr Grabowski.